Wprowadzenie
Od VIII stulecia podejmowano próby chrystianizacji ziem obecnej Danii. Chrześcijaństwo do kraju Duńczyków wprowadził Harald Sinozęby, który przyjął chrzest około 965 r. Duńczycy przez setki lat prowadzili ekspansywną politykę w Basenie Morza Bałtyckiego. W XVI stuleciu luteranizm stał się panującym wyznaniem. Powoli następowała liberalizacja prawa moralnego wśród Duńczyków. W drugiej połowie XIX stulecia pojawili się ideolodzy propagujący idee wolteriańskie, co z czasem przyczyniło się do rozpadu wielu małżeństw, pomniejszenia się dzieci w rodzinach, propagowania aborcji i antykoncepcji. W XX w. zalegalizowano zabijanie dzieci nie narodzonych, sprzedaż pigułki antykoncepcyjnej i „edukację seksualną” wśród dzieci i młodzieży, która z czasem doprowadziła wielu do zoofilii i nekrofilii. Cywilizacja śmierci i jej ideolodzy doprowadzili do zapaści demograficznej w Danii.
Zmiany demograficzne mieszkańców Danii na tle populacji ogólnoświatowej
W roku 1900 liczba ludności świata wzrosła do 1,61 mld1, zaś Danii do 2,4 mln2, co stanowiło 0,15% udziału w populacji ogólnoświatowej. W przededniu wybuchu I wojny światowej udział procentowy ludności Danii do populacji ogólnoświatowej wzrósł tylko o 0,01%. W latach 1925-1950 udział ludności mieszkającej w granicach Danii w populacji ogólnoświatowej był na tym samym poziomie. Gwałtowny spadek udziału ludności duńskiej do populacji ogólnoświatowej zauważamy w drugiej połowie XX w. i w dwóch pierwszych dekadach XXI stulecia.
W ciągu 120 lat udział ludności mieszkającej w granicach państwa duńskiego w stosunku do populacji ogólnoświatowej spadł ponad dwukrotnie. Znacznie większy spadek w stosunku do populacji ogólnoświatowej w Europie mieli tylko rodowici Niemcy, bo pięciokrotny3 i Francuzi4.
Udział mieszkańców Danii w populacji ogólnoświatowej w latach 1801-2020
| Rok | Liczba ludności na świecie na 1 stycznia | Liczba ludności w Danii na 1 stycznia | Udział procentowy w populacji ogólnoświatowej |
| 1801 | 978 000 000 | 929 001 | 0,09 |
| 1850 | 1 270 014 000 | 1 414 648 | 0,11 |
| 1914 | 1 825 070 987 | 2 866 000 | 0,16 |
| 1925 | 1 967 683 298 | 3 425 000 | 0,17 |
| 1939 | 2 262 699 677 | 3 805 000 | 0,17 |
| 1950 | 2 513 866 197 | 4 271 000 | 0,17 |
| 1970 | 4 023 981 107 | 4 951 000 | 0,12 |
| 1985 | 4 809 575 137 | 5 114 000 | 0,11 |
| 2000 | 6 088 230 944 | 5 340 000 | 0,09 |
| 2020 | 7 881 691 855 | 5 840 045 | 0,07 |
Wiek XIX był czasem wzrostu populacji duńskiej w stosunku do populacji ogólnoświatowej. Największy udział procentowy Duńczycy w populacji ogólnoświatowej posiadali w pierwszej połowie XX stulecia. Druga polowa XX wieku i pierwsze dekady XXI stulecia były czasem pomniejszania się udziału ludności duńskiej w populacji ogólnoświatowej. By lepiej zrozumieć zachodzące zmiany w populacji duńskiej, prześledźmy wskaźniki dzietności w ciągu ostatnich 170 lat.
Wskaźniki dzietności w Danii w latach 1850 -2020
W drugiej połowie XIX stulecia na kobietę w wieku rozrodczym w Danii przypadało ponad czworo dzieci. Sytuacja diametralnie zmieniła się w ciągu dwóch pierwszych dekad XX w. W ciągu tak krótkiego czasu, wskaźniki dzietności pomniejszyły się o półtora punktu. W 1925 r. na kobietę w wieku rozrodczym przypadało już tylko nieco ponad dwa i pół dziecka. Co się stało w społeczeństwie duńskim, że w tak krótkim czasie tak szybko rodziny duńskie wyzbywały się dzieci. W latach trzydziestych XX w. rodziny duńskie traciły swą wielodzietność. Już tylko była dwójka czy trójka dzieci. Jeszcze gorzej było w kolejnych dekadach. Pod koniec XIX stulecia w Danii pojawili się ideolodzy propagujący ideę regulacji poczęć. Zaczęto propagować środki niszczące płodność, przede wszystkim środki antykoncepcyjne, które umożliwiły wyzbywanie się dzieci.
Okres II wojny światowej zahamował działalność ideologów antynatalistycznych, toteż nie było aż tak gwałtownego spadku wskaźników dzietności, a wręcz przeciwnie, wskaźniki dzietności poszybowały w górę, m. in. w Danii. Co jest doskonałym przykładem, ukazującym podstawowe źródło depopulacji całych narodów. Ideolodzy propagujący idee wolteriańskie, bojąc się o własne życie, opuszczali swe ojczyzny okupowane przez Niemców, udając się do bezpiecznych miejsc (m. in. do USA, Szwajcarii czy Wielkiej Brytanii), gdzie nie dopadnie ich aresztowanie i śmierć.
Po zakończeniu działań wojennych bardzo szybko uaktywnili się ze swą działalnością ideolodzy antynatalistyczni. Dystrybucja środków niszczących płodność powodowała powolny, ale systematyczny spadek wskaźników dzietności. W ciągu przeszło 20 lat od zakończenia II wojny światowej liczba dzieci na kobietę w wieku rozrodczym zmalała o jeden punkt. Z trojga dzieci, w 1946 r., spadła do dwojga pod koniec lat sześćdziesiątych XX w. W roku 2021 współczynnik dzietności wynosił zaledwie 1,72.
Ideolodzy antynatalistyczni
Pierwsze idee antynatalistyczne docierały do Danii już w drugiej połowie XIX w. Propagowano środki niszczące życie, aborcję i „edukacje seksualną”. Idee wolteriańskie docierały z Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemiec, Francji i Ameryki Północnej5.
Prekursorem idei antynatalistycznych w Danii była Elna Panduro, nauczycielka. W roku 1906 podjęła dyskurs naukowy o „wychowaniu seksualnym” w szkole, publikując artykuł pt. „Teoria reprodukcji w szkole podstawowej”, na łamach czasopisma pedagogicznego „Vor Ungdom”6. W roku 1913, dzięki pomocy swego brata, który był lekarzem, wydała podręcznik zatytułowany: „Kwestia seksualna w domu i szkole”. W kolejnym 1915 r. napisała książeczkę dla dzieci o „edukacji seksualnej” pod tytułem: „Kwestia seksualna i wychowanie seksualne”7.
Kolejnym prekursorem idei antynatalistycznych był Jonathan Høegh von Leunbach. Był lekarzem ogólnym, jako socjalista propagował idee seksualne Wilhelma Reicha. W latach dwudziestych XX w. propagował „edukację seksualną, czyli deprawację, antykoncepcję i aborcję. Wraz z Marią Krystyną Dorotą Jensen, pisarką i propagatorką idei wolteriańskich8, założył Foreningen dla seksuel Oplysning (Organizacja na rzecz Świadomości Seksualnej), której celem było propagowanie antykoncepcji9. Na początku lat trzydziestych XX w. dokonał około 650 zabójstw dzieci nie narodzonych10. Działania Leunbacha wspierała działaczka socjalizmu komunistycznego, Maria Nielsen, która propagowała zabijanie dzieci nie narodzonych11.
Jo Jacobsen (ochrzczona Hansine Johanne Marie Christiansen) w swych książkach propagowała idee wolteriańskie, bezpłatną aborcję, dostęp do antykoncepcji i „edukację seksualną” w szkołach. Przez wiele lat była prezesem Stowarzyszenia Edukacji Seksualnej12.
Po II wojnie światowej do ideologów idei antynatalistycznych zaliczyć możemy Kirsten Auken (1913-1968), orędowniczkę wprowadzenia „edukacji seksualnej w szkołach”13 czy Stena Hegelera, autora publikacji dla dzieci „Piotr i Marianna w szkole” wydanej w 1953 r. Hegeler w swej publikacji opowiada o masturbacji, antykoncepcji i rozwodach językiem, który przemawiał do dzieci14.
W Kopenhadze Rada Szkolna wprowadziła „edukację seksualną” do szkół w 1945 r. jako przedmiot obowiązkowy. Od tego roku zaczęto deprawację dzieci i młodzieży w stolicy Danii. Od 1970 r. „edukacja seksualna” w szkołach Danii stała się przedmiotem obowiązkowym. W kolejnych dekadach deprawacja zataczała coraz szersze kręgi w społeczeństwie duńskim, nie pomijając dzieci, które w przyszłości stawały się klientami cywilizacji śmierci15. W XXI wieku zoofilia stała się legalną procedurą wśród wielu Duńczyków16, sodomia zatacza coraz większe kręgi wśród społeczeństwa duńskiego.
Aborcja
Zarówno w Danii, jak i w całej Europie, dziecko w łonie matki było otaczane szacunkiem, a matkę w stanie błogosławionym otaczano sympatią. Przyjście na świat dziecka było błogosławieństwem Bożym dla rodziny i dla małżeństwa. Prawo duńskie z 1683 r. wprowadziło kwalifikowaną karę śmierci za zabójstwo zarówno noworodków, jak i nie narodzonych dzieci, jeśli zabójstwa dokonała niezamężna matka. Kolejny przepis, dekret z 1714 r., zabraniał podawania jakichkolwiek lekarstw, napojów, proszków, które mogły by spowodować śmierć dziecka w łonie matki. Osoba podająca leki niszczące życie dziecka mogła utracić majątek, a nawet być pozbawiona życia17. Kodeks karny z 1866 r., który zastąpił prawo duńskie, zabraniał pozbawiania życia dzieci w łonie matek. A kto dopuścił się pozbawienia życia dziecka nie narodzonego trafiał do karnych robót na osiem lat. W 1930 r. wyrok skrócono do dwóch lat i wprowadzono tzw. zasadę nadzwyczajną, jeśli życie lub zdrowie kobiety było zagrożone, można było zabić dziecko w łonie matki bez konsekwencji karnych. Została otwarta pierwsza szczelina, która z czasem doprowadziła do legalizacji zabijania dzieci w łonach matek.
Od pojawienia się w Danii ideologów cywilizacji śmierci próbowano wszelkimi sobie sposobami doprowadzić do liberalizacji prawa aborcyjnego. Kwestie te poruszano już w pierwszych dekadach XX stulecia. W latach trzydziestych XX w. dokonywał zabójstw dzieci nienarodzonych lekarz Jonathan Høegh von Leunbach. Uśmiercił około 650 dzieci w łonach matek18. Ideolodzy cywilizacji śmierci za nic mieli prawo, które broniło dziecka w łonie matki. W 1937 r. kolejny raz zliberalizowano prawo aborcyjne.
W Danii zabijanie dzieci nie narodzonych zalegalizowano w 1973 r. Pozbawienie życia w łonie matki dozwolone jest do 12 tygodnia ciąży, bez względu na przyczynę, a do 22 tygodnia można je zabić, jeśli u dziecka istnieje podejrzenie niepełnosprawności19. W drugiej dekadzie XXI stulecia w Danii zabijano rocznie około 15 tys. dzieci nie narodzonych20. Na podstawie danych zgromadzonych przez Roberta Johnstona wynika, że w latach 1973-2021 zabito około 900 tys. dzieci nienarodzonych21. W latach 1945-1972, w czasie trwania kampanii za legalizacją aborcji, populacja Danii pomniejszyła się o około 200 tys. dzieci zabitych w łonach matek22. W latach 1930-1945 dokonano około 10 tys. aborcji. W wyniku aborcji populacja duńska w ciągu ostatnich dziewięćdziesięciu lat pomniejszyła się o około 1,11 mln osób. W latach 1930-2021 w Danii urodziło się około 6,44 mln żywych dzieci23, a zostało zabitych w łonach matek 1,11 mln nie narodzonych dzieci, co stanowi 14,6% utraty populacji duńskiej. W Danii prawie co siódme dziecko w wyniku aborcji nie ujrzało światła dziennego.
Urodzenia żywych dzieci i abortowanych w Danii w latach 1930-2021 (w milionach)
Antykoncepcja
Pierwsze środki niszczące powstanie życia w Danii pojawiły się w drugiej połowie XIX stulecia. Były propagowane przez ideologów antynatalistycznych, którzy propagowali pomniejszenie dzieci w rodzinach. Propaganda wyzbywania się dzieci w rodzinach zataczała coraz większe obszary Europy. Wraz z pojawieniem się środków antykoncepcyjnych w Danii w ciągu pierwszych trzech dekad wskaźniki dzietności pomniejszyły się prawie dwukrotnie. Działania wojenne w latach czterdziestych XX w. zahamowały działalność ideologów propagujących antykoncepcję, spowodowały wzrost współczynnika dzietności w ciągu kilku lat prawie o jeden punkt. W roku 1939 r. na kobietę w wieku rozrodczym przypadało nieco ponad dwoje dzieci, a w 1946 r. ponad troje. Wystarczyło zaniechać rozprowadzania środków antykoncepcyjnych, by wskaźniki dzietności poszybowały w tak krótkim czasie do góry.
Wskaźniki dzietności w Danii w latach 1939-1946
Gwałtowny spadek liczby dzieci na kobietę w wieku rozrodczym nastąpił po 1966 r., po wprowadzeniu do sprzedaży pigułki antykoncepcyjnej24. Od 1969 r. w Danii rozpoczęła się depopulacja, od tego czasu skończyła się zastępowalność pokoleniowa25. Od wielu lat sytuację demograficzną w Danii ratują rodziny migrantów, przede wszystkim muzułmanie. Antykoncepcja jest głównym czynnikiem depopulacyjnym.
Imigranci
W roku 2021 w Danii mieszkało około 5,87 mln osób. Według danych Urzędu Statystycznego Danii w 2021 r. imigranci liczyli 617,7 tys. osób, co stanowiło 10,57% ogółu mieszkańców, ich potomkowie liczyli 199,7 tys. co stanowiło 3,41% ogółu mieszkańców Danii26. Imigranci wraz ze swym potomstwem liczyli 817,4 tys. osób, co stanowiło 13,98% ogółu mieszkańców Danii. Prawie co siódmy mieszkaniec Danii w 2021 r. miał korzenie emigracyjne. Ludność pochodzenia duńskiego liczyła 5,05 mln.
Rodowici mieszkańcy Danii i imigranci w 2021 r. (dane w procentach)
Prognozowana liczba mieszkańców Danii bez turbulencji dziejowych
A zatem, jaka byłaby liczba ludności Danii bez turbulencji dziejowych, gdyby zachowano płodność z początków XX stulecia? Poszukajmy na to pytanie odpowiedzi. Z obliczeń prowadzonych na przykładzie Polski udało się nam ustalić, że populacja ludzkości na świecie w 2020 r., bez turbulencji dziejowych, liczyłaby około 13,55 mld27. W roku 1914 udział mieszkańców Danii w populacji ogólnoświatowej wynosił 0,16%. A zatem, gdyby ten udział się utrzymał na podobnym poziomie przez ponad 100 lat, mieszkańcy Danii w 2020 r. liczyliby około 21,7 mln. Na jeden kilometr kwadratowy przypadałyby w 2020 r. około 503 osoby. Nieco mniej niż Holandia, w której na jeden km2 w 2020 r. przypadało nieco ponad 515 osób28. Przy swoich możliwościach ekonomicznych Dania byłaby w stanie wszystkich zatrudnić, wyżywić i nie szukać rąk do pracy poza granicami. Społeczeństwo byłoby młode, z niską średnią wieku, a tak jest społeczeństwem z ogromnym procentem w wieku poprodukcyjnym (powyżej 20%), a średnia wieku w 2021 r. liczyła 42 lata29.
Główne przyczyny depopulacji
Jakie były główne przyczyny depopulacji Danii? Aborcja dokonała pomniejszenia populacji o około 1,11 mln, inne zdarzenia losowe to deprawacja dzieci i młodzieży. Życie ludzkie nie przebiega z dokładnością matematyczną, przysparza różnych perypetii, z tej liczby możemy odliczyć co najmniej 0,5 mln dzieci, które nie ujrzały światła dziennego m. in. przez poronienie czy inne zdarzenia losowe. Łącznie Duńczycy w wyniku tych zdarzeń dziejowych stracili 1,6 mln, z obecnymi mieszkańcami byłoby w granicach państwa duńskiego 7,47 mln osób. Do 21,7 mln brakuje 14,23 mln osób. A zatem rodzi się pytanie, cóż się stało z tą grupą osób? Wprowadzona do sprzedaży pigułka antykoncepcyjna w Danii spowodowała zniszczenie początkującego życia ludzkiego albo nie dopuściła do jego powstania. A zatem w wyniku antykoncepcji ubyło Duńczyków w liczbie około 14,23 mln. Antykoncepcja jest główną przyczyną depopulacji Danii30. Przyczyniła się do pomniejszenia dzieci w rodzinach do poziomu poniżej zastępowalności pokoleniowej. Duńczycy w ciągu 100 lat wyzbyli się poprzez aborcję i antykoncepcję co najmniej 15,34 mln osób.
Podsumowanie
Cywilizacja śmierci dokonała ogromnych zniszczeń demograficznych w Europie i na świecie. Uległy jej przede wszystkim kraje europejskie, a także Dania. Główną przyczyną depopulacyjną Danii była antykoncepcja, która dokonała zniszczenia początkującego życia ludzkiego albo nie dopuściła do jego powstania. Największa zapaść demograficzna nastąpiła po wprowadzeniu do sprzedaży pigułki antykoncepcyjnej w 1966 r. W wyniku antykoncepcji Dania pomniejszyła swą populację o 14,23 mln osób. Aborcja przyczyniła się do ubytku ludnościowego o 1,11 mln osób. Za depopulację Danii odpowiadają socjaliści różnych barw, skrajne feministki i masoni różnych lóż.
ks. Krzysztof Bielawny
Przypisy:
1Zob. Ludność świata, https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludno%C5%9B%C4%87_%C5%9Bwiata, dostęp: 20 .02. 2022 r.
2Zob. Demographics of Denmark, https://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_Denmark, dostęp: 4 06. 2022 r
3Zob. K. Bielawny, Niemcy bez Niemców, „Nasz Dziennik” 2022, nr 12 z 17 I.
4 Zob. K. Bielawny, Depopulacja nad Sekwaną, „Nasz Dziennik” 2022, nr 94, z 25 IV.
5Zob. K. Bielawny, Upadek imperium, „Nasz Dziennik” (dalej NDz) 2022, nr 105, z 9 V; tenże, Depopulacja Holandii, NDz 2022, nr 135, z 13 VI; tenże, Niemcy bez Niemców, NDz 2022, nr 12, z 17 I; tenże, Depopulacja nad Sekwaną, NDz 2022, nr 94, z 25 IV.
6Zob. N. de Coninck-Smith, Ren besked om sex – for 100 år siden, https://www.folkeskolen.dk/folkeskolen-nr-15-1999/ren-besked-om-sex-for-100-ar-siden/443605, dostęp: 15 .07. 2022 r.
7Zob. Seksualundervisningens historie, https://www.kristeligt-dagblad.dk/historier/seksualundervisning, dostęp: 15 .07. 2022 r.; zob. Elna Panduro (1871-1947), https://www.kvinfo.dk/side/597/bio/911/origin/170/, dostęp: 15 .07. 2022 r.
8Zob. Thit Jensen, https://en.wikipedia.org/wiki/Thit_Jensen, dostęp: 15 .07. 2022 r.
9Zob. Jonathan Leunbach, https://en.wikipedia.org/wiki/Jonathan_Leunbach, dostęp: 15 .07. 2022 r.
10Tamże.
11Zob. N. Broström, Abort: Skam drev kvinder i doden, https://historienet.dk/samfund/dagligliv/abort-skam-drev-kvinder-i-doeden, dostęp: 15 .07. 2022 r.
12Zob. Jo Jacobsen, https://da.wikipedia.org/wiki/Jo_Jacobsen, dostęp: 16 .07. 2022 r.
13Zob. Kirsten Auken, https://en.wikipedia.org/wiki/Kirsten_Auken, dostęp: 16 .07 .2022 r.
14Zob. Seksualundervisningens historie, https://www.kristeligt-dagblad.dk/historier/seksualundervisning, dostęp: 15 .07. 2022 r.
15Tamże
16Zob. D. Zieliński, „Die Welt”: W Danii istnieją domy publiczne ze zwierzętami, https://wmeritum.pl/die-welt-w-danii-istnieja-domy-publiczne-ze-zwierzetami/88880, dostęp: 15 .07. 2022 r.
17Zob. B. Rosenbeck, I. Dubeck, Abort – historie, https://denstoredanske.lex.dk/abort_-_historie, dostęp: 15 .07. 2022 r.
18Zob. Jonathan Leunbach, https://en.wikipedia.org/wiki/Jonathan_Leunbach, dostęp: 15 .07. 2022 r.; zob. Fri abort, 1973, https://danmarkshistorien.dk/vis/materiale/fri-abort, dostęp: 15 .07. 2022 r.
19Zob. Aborcja w Danii, https://pl.wikipedia.org/wiki/Aborcja_w_Danii, dostęp: 16 .07. 2022 r.
20Zob. Abort i tal, https://rettentilliv.dk/info/abort/abort-i-tal/, dostęp: 15 .07. 2022 r.
21Zob. R. Johnston, Historical abortion statistics, Denmark, https://www.johnstonsarchive.net/policy/abortion/ab-denmark.html, dostęp: 15 .07. 2022 r.
22Zob. V. Skalts, M. Norgaard, Abortion Legislation in Denmark, https://scholarlycommons.law.case.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=4368&context=caselrev&httpsredir=1&referer=, dostęp: 17 .07. 2022 r.; zob. R. Johnston, Historical abortion statistics, Denmark, https://www.johnstonsarchive.net/policy/abortion/ab-denmark.html, dostęp: 15 .07. 2022 r.
23Obliczenie własne na podstawie Demografia w Danii, https://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_Denmark, dostęp: 15 .07. 2022 r.
24Zob. P-pillens historie – siden 1960, https://danmarkshistorien.dk/vis/materiale/p-pillens-historie-siden-1960, dostęp: 17 .07. 2022 r.
25Zob. Demographics of Denmark, https://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_Denmark, dostęp: 4 06. 2022 r.
26Zob. Modern minorities, Demographics of Denmark, https://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_Denmark, dostęp: 4 06. 2022 r. Choć dane na stronie duńskiego urzędu statystycznego podają, że w 2021 r. imigranci liczyli nieco ponad 950 tys. osób, co stanowiłoby nieco ponad 16% ogółu mieszkańców Danii. Zob. https://www.statbank.dk/statbank5a/Selectout/pivot.asp, dostęp: 18 .07. 2022 r.
27 Zob. K. Bielawny, Dramat depopulacji, „Nasz Dziennik” 2021, nr 188, z 16 VIII.
28Zob. Holandia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Holandia, dostęp: 18 .07. 2022 r.
29Zob. Populacja Danii, https://www.populationof.net/pl/denmark/, dostęp: 19 .07. 2022 r.
30Na temat działania środków antykoncepcyjnych i aborcji odnajdujemy dość sporo informacji w brytyjskim tygodniku medycznym „The Lancet”, wydawanym od 1823 r. Od wielu lat pismo stało się platformą intensywnej propagandy cywilizacji śmierci, z której korzysta Instytut Guttmachera propagujący środki antykoncepcyjne i aborcję jako dobrodziejstwo ludzkości. Naukowcy z rożnych stron świata publikują swe badania, posługując się nowomową, używając pojęć kluczy: regulacja urodzeń, świadome macierzyństwo, planowanie rodziny, zdrowie reprodukcyjne czy płeć kulturowa. Wspierają i uzasadniają działania środowisk aborcyjnych. Zob. J. Bearak, A. Popinchalk, B. Ganatra, A-B. Moller, Ö. Tunçalp, C. Beavin, L. Kwok, L. Alkema, Unintended pregnancy and abortion by income, region, and the legal status of abortion: estimates from a comprehensive model for 1990–2019, The Lancet 2020, t. 8, s. E1152-E1161; Zob. J. Cleland, A. Conde-Agudelo, H. Peterson, J. Ross, A. Tsui, Contraception and health, The Lancer 2012, t. 380, s. 149-156.